Kościoły w Miedziance

Posted on 12 września 2023Możliwość komentowania Kościoły w Miedziance została wyłączona

Na wielu starych kartkach i rycinach Miedzianki widnieją dwie wieże kościołów, jednak przez wiele stuleci funkcjonował tylko jeden kościół, będący w posiadaniu katolików lub ewangelików. Dopiero w 1742 r. zaczęły funkcjonować 2 obiekty.

Pierwszym duchownym wzmiankowanym w dokumentach z 1375 r. z Miedzianki był proboszcz Nikolaus Rechenberg, kiedy właścicielem Miedzianki był Clericus Bolcze.

Reformacja i zmiana wyznania mieszkańców miała charakter pokojowy i w 1551 r. na pierwszego  pastora ewangelickiego powołano Balthasara Tilischa.

W 1637 r. spłonęła część miasteczka i kościół, w wyniku działań oddziałów cesarskich podczas wojny trzydziestoletniej. Nowy kościół był budynkiem murowanym, miał czterokątną wieżę z trzema dzwonami i zegarem.

W 1654 r. kontrreformacja doprowadziła do odebrania kościoła ewangelikom, proboszczem został Georg Ignatz Seiffert. W latach 1654-1672 ewangelicy korzystać musieli z kościołów w innych miejscowościach. Najsłynniejszym katolickim proboszczem w Miedziance był Johannes Stulpe. W 1725 r. założył Bractwo Najświętszego Serca Jezusowego. Aż do 1946 r. w każdy pierwszy czwartek miesiąca odbywało się nabożeństwo patronalne, natomiast w dmaju lub czerwcu przybywali pielgrzymi, odbywał się festyn ludowy i jarmark. Johannes Stulpe został pochowany pod stopniami głównego ołtarza kościoła katolickiego w Miedziance.

W 1728 r. kolejny pożar w Miedziance strawił szkołę i kościół. Zniszczeniu uległ ołtarz Bractwa. W 1732 r. wybudowano nowy kościół oraz szkołę.

W 1742 r. wybudowano ewangelicki Dom Modlitwy pw Nawrócenia św. Pawła, kiedy Śląsk włączono do Prus, a ewangelicy mogli wznosić niewielkie budowle o prostej formie. Stanął dom modlitewny na płycie rynku, poniżej kościoła katolickiego, o konstrukcji szachulcowej.

W 1824 r. kolejny pożar pochłonął miasto, obie szkoły i oba kościoły.

Zbudowano nowy kościół ewangelicki w 1826 r. w górnej części miasta, powstała budowla murowana, na rzucie prostokąta, podzielona dwoma rzędami kolumn toskańskich, dwie kondygnacje drewnianych empor, po stronie południowej wieża. Sam król Fryderyk Wilhelm III wsparł budowę finansowo, ofiarował dzwony. Ten kościół już nie istnieje. Po wysiedleniu niemieckich mieszkańców miejscowości po II wojnie światowej stał pusty, a w 1974 r. wojsko wysadziło go w powietrze.

Nowy kościół katolicki odbudowano w 1829 r. dzięki wsparciu mieszkańców, również ewangelików. Powstała budowla na planie prostokąta, z półkolistą absydą, kwadratową wieżą na osi, z iglicowym hełmem. Wieża stanowi prawdopodobnie pozostałość kościoła średniowiecznego. Wewnątrz są drewniane empory, skromne wyposażenie, ozdobą są witraże. Tę budowlę możemy dzisiaj zobaczyć.

23 września 1965 r. kościół został wpisany do rejestru zabytków.

Z kościoła ewangelickiego w Miedziance zachowały się 2 średniowieczne obiekty, które zostały przeniesione do kościoła pw. Chrystusa Króla w Janowicach Wielkich: figury św. Katarzyny i św. Barbary. W kościele tym znajduje się również katolicka, pozłacana, wykonana ze srebra monstrancja, wysadzana szlachetnymi kamieniami wykonana przez złotnika wrocławskiego J. K. Müllera na święto Bractwa w 1734 r.

Poza mszami, w kościele w Miedziance odbywały się spotkania mieszkańców oraz warsztaty i prelekcje w ramach festiwalu „Miedzianka Fest”.

Proboszczowie kościoła katolickiego p.w.w.św. Jana Chrzciciela w Miedzince od okresu kontrreformacji

  • 1654 – 1677 – Georg Ignatz Seiffert
  • 1677 – 1680 – Heinrich Ferdinand Weiner
  • 1680 – 1713 – Christoph Franz Adolph
  • 1713 – 1724 – Franz Ignaz Kaminsky
  • 1724 – 1753 – Johannes Martin Stuple
  • 1753 – 1768 – Joseph Wunsch (postawił nowy budynek urzędu parafialnego)
  • 1769 – 1803 – Johannes Baltasar Laurentius Thiel
  • 1803 – 1840 – Franz Suckel
  • 1840 – 1843 – Alois Pratsch
  • 1843 – 1843 – Augustin Tschuppik
  • 1843 – 1853 – Wilhelm Meißner
  • 1853 – 1858 – Franz Hoffmann
  • 1858 – 1870 – Robert Förster
  • 1871 – 1893 – Augustin Weidler
  • 1893 – 1902 – Karl Otte
  • 1902 – 1924 – Johannes Kaufmann – zmarł w 1926 r. i został pochowany na cmentarzu w Janowicach Wielkich. 
  • 1924 – 1933 – Karl Poser
  • 1933 – 1945 – Paul Rother – ostatni niemiecki ksiądz (wysiedlony po II wojnie światowej)
  • 1945 – 1953 – Jan Matwiejczyk
  • 1953 – 1954 – Marian Cieślik
  • 1954 – 1987 – Stefan Kaczmarczyk
  • 1987 – 2012 – Rudolf Zioła
  • 2012 – 2013 – Robert Dublański
  • od 2013      –  Piotr Suska
  • –   Krzysztof  Słowiński – parafia Ciechanowice

Pastorzy kościoła ewangelickiego w Miedziance

  • Od 1551 – Balthasar Tillisch
  • Od 1563 – Fabian Korb
  • Ok. 1592 – Johann Lochmann
  • Ok. 1630 – Sigismund Friebinger
  • Ok. 1637 – David Stör
  • Do 1654 – Joachim Leomann
  • 1741 -1767 – Johann Friedrich Condrad
  • 1767 – 1777 – Christian Friedrich Hugo
  • 1778 – 1812 – Friedrich Wilhelm Düring
  • 1813 – 1820 – Ernst Gottlob Lic. Jäckel
  • 1820 – 1822 – Ernst Stier
  • 1822 – 1826 – Gottlieb Johannes Burkmann
  • 1826 – 1829 – Gottlob Schreck
  • 1829 – 1838 – Wilhelm Karl Marx
  • 1838 – 1874 – Wilhelm August Kamitz
  • 1875-1878 – Johannes Glück
  • 1879-1917 – Friedrich August Bittermann
  • 1918-1930 – Lic. Hellmut Eberlein
  • 1930 – 1946 – Johannes Gottard Wilhelm Fiedler
Opracowanie: Dorota Goetz
Archiwalne zdjęcia: Marcin Makuch, Tomasz Stolarczyk „Miedzianka 700 lat dziejów górniczego miasta”, Legnica 2013
Ze zbiorów Łukasza Dudziaka, udostępnionych przez Irenę i Andrzeja Dudziak
Ze zbiorów Stowarzyszenie Społeczno-Kulturalnego „Faktor”

Współczesne zdjęcia: ze zbiorów Stowarzyszenie Społeczno-Kulturalnego „Faktor”
Źródła:
  • Marcin Makuch, Tomasz Stolarczyk „Miedzianka 700 lat dziejów górniczego miasta”, Legnica 2013

  • Dora Puschmann, Wspomnienia – spojrzenie wstecz do Janowic w Górach Olbrzymich, Wangen in Allgau, wrzesień 1983 ze zbiorów Stowarzyszenia Polsko-Niemiecko-Duńskiego „Rudawy”.